बागलङ - मध्य असारको दिन घरको काम काज छाडेर जैमिनी नगरपालिका–७ की ७२ बर्षिया कलावती राना शनिबार जैमिनी नगरपालिकाको सभाहल कुश्मिसेरा पुगिन । कलावती स्थानिय दिपज्योती आमा समुहकी अध्यक्ष समेत हुन । नगरपालिकाको न्यायिक समितिले आयोजना गरेको मेलमिलापको असल अभ्यासका लागि आमा समुह सम्मेलन तथा संवाद कार्यक्रममा कलावती जस्तै जैमिनीका सवै वडाबाट विभिन्न आमा समुहका अध्यक्ष तथा पदाधिकारीहरु सहभागी थिए ।
कार्यक्रममा समाजमा हुने विवादलाई समाजमा नै समाधान गर्ने उपाय, महिलाका हक अधिकार र कानुनका बारेमा उनि प्रष्ट भईन । यसका साथै महिलाको प्रजजन अधिकार, आमा र बच्चाको सुरक्षाका बारेमा पनि उनि जानकार भईन । कलावती मात्र हैन जैमिनी नगरपालिका–१ की सिता सापकोटाले पनि आफुले कानुन सम्बन्धी धेरै कुरा थाहा भएको बताईन । उनले समाजमा सामान्य विवाद भएमा समाजबाट नै यसको समाधानको उपाय खोज्नुपर्ने कुरामा प्रष्ट भएको बताईन । समाजमा कुनै विवादको विषय उठेमा कसरी यसलाई मेलमिलापको माध्यमबाट समाधानको उपाय खोज्ने विषयमा कार्यक्रममा सहभागी भएका महिलाहरु जानकार भएको सापकोटा बताउँछिन ।
जैमिनी नगरपालिका न्यायिक समितिले समाजमा हुने सामान्य बादविवादलाई मेलमिलापको माध्यमबाट समाजमा नै समाधान गर्ने उद्देश्यका साथ आमा समुहको सम्मेलन तथा उनिहरुसँग संवाद गरेको हो ।
नगरपालिकाले हरेक टोल र समुदायमा न्ययिक सचेतनाका निम्ती यस्ता कार्यक्रमहरु नियमित संचालन गर्दै आएको न्यायिक समितिका संयोजक एंव उपप्रमुख हरिहर शर्माले बताउँछन । ‘जैमिनी नगरपालिकाले हरेक समाज विवाद रहित समाज निर्माणको पक्षमा छ । आम नागरिकलाई कानुनका बारेमा थाहा पाउन पनि जरुरी छ, नगर उपप्रमुख शर्माले भने,–‘समुदायमा आमा समुहको मुख्य भुमिका हुन्छ । उनिहरुलाई समाजलाई कसरी विवाद रहित बनाउनुपर्छ भन्ने कुरा थाहा पाउन जरुरी पनि छ । शान्ति, मेलमिलाप कायम गर्दै विवादहरु स्थानीय स्तरमा नै समाधान गरि समाजमा सामाजिक सदभाव र दिगो अमनचयन कायम गर्न गराउन कार्यक्रम आयोजना गरिएको हो । आगामी दिनमा अझै प्रभावकारी कार्यक्रम संचालन गर्नेछौं । उनले समाजमा रहेका हरेक नागरिकले सामान्य कानुनको विषयमा जानकारी भयो भने समाजबाट विवादको समाधान भएर आउनेमा आफु विश्वस्त रहेको बताए ।
कार्यक्रममा बोल्दै उच्च अदालत पोखरा बागलुङ इजलासका मुख्य न्यायधिस नातिवावु लामिछानेले समाजका हरेक नागरिकले कानुनको बारेमा थाहा पाउनुपर्ने बताए । उनले समाजमा हुने समान्य विवादलाई मेलमिलाप मार्फत यही मिलाउने बातावराण समाजले नै गर्नुपर्नेमा जोड दिए । लामिछानेले कानुनका बारेमा थाहा नहुँदा नजान्दा हुने गल्तीलाई कानुनले उन्मुक्ती नदिने हुँदा आफुले गर्न हुने र नहुने कुरामा प्रस्त हुन सवै जरुरी रहेको बताए ।
सम्मेलनले ११ बुँदे मेलमिलापको असल अभ्यासका लागि जैमिनी घोषणा पत्र सार्वजनिक गरेको छ । घोषणा पत्रमा नगरपालिकोका न्यायिक समितिको न्याय सम्पादन र विवाद निरुपणका लागि मेलमिलापलाई प्रभावकारी बनाउन आमा समुहको सशक्तीकरण तथा संस्थागत सुदृढिकरण गर्न प्रतिवद्ध रहेन उल्लेख गरिएको छ । नगरपालिका भित्रका सवै आमा समुहरुका अनुभवहरुलाई मेलमिलाप र स्थानिय विवाद समाधानका लागि ग्रहण गर्ने लगायतका विषय पनि समेटिएका छन ।
त्यस्तै आपसी मेलमिलाप, समन्वय र सहयोगका माध्यामबाट समूह, समुदाय र समाज परिचालन गरि नगरपालिकाको समग्र विकास निर्माण कार्यहरुमा सहभागि हुने । समुदाय स्तरमा हुने लागुऔषधको प्रयोग, जुवातास, मादकपदार्थ सेवन, बाल विवाह, बहुविवाह, दाइजो प्रथा र जातिय भेदभाव जस्ता दूर्वयसन एवम् सामाजिक कुरीतिहरु नियन्त्रणका लागि परिचालित भई चेतनामूलक कार्यक्रमहरु संचालन गर्ने र सोको न्युनिकरणका लागि सहजिकरण गर्न भूमिका निर्वाह गर्ने जस्ता विषयहरु घोषणा पत्रमा उल्लेख गरिएको उपप्रमुख शर्माले जानकारी दिए ।
कार्यक्रममा जैमिनी नगरपालिकाका नगरप्रमुख नरबहादुर पुन, बागलुङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कुमानसिंह गुरुङ, प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत श्रीकृष्ण पौडेल लगायतले विवाद निरुपणका निम्ती आमा समुहको मुख्य भुमिका हुने बताएका थिए ।
कार्यक्रमको बरिष्ठ अधिवक्ता कुमार शर्मा आचार्य र राष्ट्रिय मेलमिलापकर्ता एवं अधिवक्त गिता श्रीषले सहजीकरण गरेका थिए
कार्यक्रम जैमिनी नगरपालिकाका उपप्रमख एवं न्यायिक समितिका संयोजक हरिहर शर्माको अध्यक्षता सदस्य चित्र चापागाईको स्वागत र पत्रकार उषा पौडेलको संचालनमा सम्पन्न भएको थियो ।